…Zróżnicowany narodowościowo kraj nasz stanowi część Litwy historycznej - i nas - ludzi mego pokolenia - wychowywano jako Litwinów, oczywiście w tym znaczeniu, w jakim był Litwinem Mickiewicz, gdy wołał: „Litwo, ojczyzno moja”. Marian Zdziechowski. Idea polska na kresach, 1923
Wczoraj, 15 października po 38 dniach podróży jeźdźcy z Litwy dotarli do Czarnego Morza i napoili w nim konie. Tego czynu dokonało siedmiu mężczyzn i dwie kobiety. Wykąpali się jeźdźcy, wykąpano koni, wykąpał się też towarzyszący wyprawie pies. W ten sposób została potwierdzona historyczna legenda o tym, ze w Czarnym Morzu Wielki Księżnę Witold poił konie. Udana wyprawa dowiodła też, iż historyczna litewska rasa koni zwana „żemajtukami”, jest godna uwagi.
***
W sobotę, 23 października b.r. uczestnicy konnej wyprawy ze Starych Trok do Morza Czarnego byli uroczyście powitani na Górze Gedymina (Zamkowej) w Wilnie.
15 października b.r. w Wileńskim Ratuszu odbyła się Międzynarodowa Konferencja „200 – lecie Cmentarza Bernardyńskiego w Wilnie”. Organizatorem Konferencji była Fundacja Wspierania Współpracy Litewsko – Polskiej im. Adama Mickiewicza pod przewodnictwem Grażyny Drėmaitė przy współudziale Rady Ochrony Pamięci Walk i Męczeństwa RP. Szczególnie interesujące referaty wygłosili dr. Virgilijus Pugačiauskas (Miasto a Cmentarz Bernardyński), Ingrida Pajedaitė (Źródła historyczne Cmentarza Bernardyńskiego w Wilnie w Dziale Rękopisów Biblioteki Litewskiej Akademii Nauk im. Wróblewskich), Audronė Kasperavičienė (Cmentarz Bernardyński – doświadczenie w zakresie tradycji i przetrwania), Vida Girininkienė (Przegląd badań Cmentarza Bernardyńskiego). Dyrektor Instytutu Historii Litwy dr. Rimantas Miknys zaprezentował świeżo wydaną książkę Cmentarz Bernardyński w Wilnie, której polska wersja ukaże się w najbliższym miesiącu.
Konferencji towarzyszyły wystawa zdjęć Cmentarza Bernardyńskiego oraz wystawa planszowa Uniwersytet Stefana Batorego w Wilnie 1919 – 1939.
Uczestnicy Konferencji zwiedzili Cmentarz Bernardyński, doceniając ogrom wysiłku, którego dokonano w ciągu ostatnich pięciu lat przy jego renowacji i odbudowie. Na zakończenie Konferencji w kościele św. Franciszka z Asyżu (Bernardyńskim) została odprawiona Msza św.
Bo nie to wydaje mi się najważniejsze w życiu, jakie kto ma przekonania, a to jedynie – by każdy je mógł swobodnie wypowiadać. (Józef Mackiewicz. Gdybym był chanem…)
W sobotę, 9 października b.r. w Ratuszu Wileńskim odbyła się konferencja, poświęcona 90. rocznicy podpisania i złamania Umowy Suwalskiej. Podstawowe referaty wygłosili akademik Ananas Tyla oraz prof. Vytautas Landsbergis. Wymienione oraz następne wystąpienia zostały gorąco przyjęte przez licznie zgromadzonych na sali, co świadczy o zainteresowaniu tematem mimo znacznego upływu czasu. Przede wszystkim z powodu różnej interpretacji ze strony historyków Litwy i Polski jak samej Umowy, tak i konsekwencji jej złamania. Chociaż tak naprawdę temat jest absolutnie jasny, wina Polski jest bezsporna, a polityka Piłsudskiego i piłsudczyków wobec Litwy tragicznie zaciążyła nad losami tego regionu i samej Polski, uniemożliwiając wypracowanie wspólnej polityki i przedsięwzięć wobec zagrożenia ze strony Związku Sowieckiego i hitlerowskich Niemiec. Zresztą ciągiem dalszym tej obłędnej polityki był Traktat Ryski, dzielący między Polskę i Związek Sowiecki Białoruś i Ukrainę, w wyniku czego te narody zaczęły budowę własnego niezależnego bytu narodowego z siedemdziesięcioletnim opóźnieniem. Trudno byłoby oczekiwać, że historycy Polski zgodzą się z interpretacją historyków litewskich, oceniających zajęcie Wilna i przyległych terenów jako akt okupacji. Przyznanie bowiem tego faktu pociągnęłoby za sobą potrzebę zmiany ocen całego ciągu wydarzeń historycznych i postaci, w tym Józefa Piłsudskiego, do czego społeczeństwo Polski, kształcone w duchu mitów, stereotypów i kanonów, jest nie przygotowane i nie przygotowywane. Mimo że historiografia Polski najwyraźniej stoi wobec dylematu – kardynalnej zmiany ocen wobec całego szeregu historycznych wydarzeń XX wieku, czy też dalszego upowszechniania propagandowych stereotypów, nie odpowiadających historycznym faktom.
Warto też odnotować, iż nie tylko Litwini negatywnie oceniali złamanie Umowy Suwalskiej i zajęcie Wilna oraz politykę, uprawianą wobec ludności na zajętym terenie. Poniżej kilka z wielu ocen na ten temat, wydanych przez wybitnych Polaków, wywodzących się z Litwy i nie tylko. Zresztą nikt nigdy nie podawał pod wątpliwość faktu, iż Wilno od wieków było stolicą Litwy (WKL).
W związku z omawianiem w Sejmie RL projektu Ustawy o oświacie, kilku przewodniczących komitetów rodzicielskich ze szkół z polskim językiem nauczania wystosowało do Ministerstwa Oświaty i Nauki Litwy oraz innych instytucji pisma, w których szczególnie się akcentuje, żeby w żadnym wypadku nie doskonalić i nie podnosić poziomu nauczania języka litewskiego i literatury, oby wszystko było bez zmian.
Z wielkim smutkiem przychodzi się dowiadywać o takiej zorganizowanej kampanii politycznej na szkodę dzieci ze szkół z polskim językiem nauczania, tym bardziej, gdy z inspiracji partii biorą w tym udział niektórzy rodzice, komplikujący i utrudniający przyszłość własnych dzieci i wnuków.
Wiadomo, że języka najlepiej się uczyć w latach szkolnych, bo właśnie wtedy umysł jest szczególnie chłonny, a doskonała znajomość każdego języka, a tym bardziej urzędowego – to dowód poziomu kultury człowieka, to ułatwienie nawiązywania współpracy i kontaktów międzyludzkich, to wyższa konkurencyjność na rynku pracy i lepsza perspektywa życiowa.
Dlatego nawet niewykształceni rodzice dobrze rozumieją i właściwie doceniają potrzebę doskonalenia nauczania języka litewskiego i w cztery oczy, bez partyjnych nadzorców i agentów twierdzą, że popierają zmiany. Ijest to jeszcze jeden dowód niezwykle głębokiej okupacji środowiska polskiego w regionie wileńskim, jak też wynik swoistego jednostronnego terroryzmu informacyjnego w tym terenie.I raczej niespotykany przykład, kiedy to otwarcie działa się na szkodę własnych dzieci, bojąc się nawet o podanie głosu czy publicznego gestu w ich obronie. Czegoś podobnego nie spotyka się nawet w najbardziej ekstremalnych warunkach egzystencji ludzkiej!
W minione piątek, sobotę i niedzielę po raz pierwszy odbyło się w Wilnie Święto Gedymina. Na program Święta złożyło się cały szereg imprez, przede wszystkim kulturalnych, jak to Międzynarodowy Festyn Teatrów Ulicznych „Mozaika 2010”, Międzynarodowy Festyn Folklorystyczny „Pokrowskije kołokoła”, występy gości z Krakowa „Kraków pozdrawia Wilno”, Dni Białoruskiej Kultury na Litwie, w ramach których m. innymi na ul. Końskiej otwarto tablicę pamiątkową w związku z 170 rocznicą urodzin Franciszka Bohuszewicza, oraz obszerna wzdłuż całej alei Gedymina Wystawa Narodów – rzemiosła, sztuki i różnorodnych dań. Pogoda, wbrew przewidywaniom synoptyków – dopisała. Było więc interesująco, barwnie i wesoło.
8 września ze Starych Trok, miejsca urodzin Witolda Wielkiego, wyruszyło dziesięciu niezawodowych jeźdźców, w tym dwie kobiety, którzy zamierzają poprzez Białoruś i Ukrainę drogami historycznego WKL dotrzeć do brzegów Morza Czarnego, jak to przed wieki czynił księże Witold. Entuzjaści historii i tradycji poruszają się na koniach starej litewskiej odmiany, zwanej „żemaitukami”, które wyróżniają się przede wszystkim wytrwałością, ale też i narowem. Na koniach tej odmiany Litwini uczestniczyli również w zwycięskiej bitwie pod Grunwaldem.
Uczestnicy rajdu po drodze zwiedzą kilkadziesiąt historycznych miejscowości i obiektów, związanych z historią i kulturą WKL, przewidując, iż po 40 dniach podróży dotrą do miejscowości Oczakowo, gdzie księże Witold poił konie.
W minioną niedzielę zakończyły się w Turcji mistrzostwa świata w koszykówce, które przyniosły niebywały sukces drużynie Litwy.
Koszykarze Litwy wywalczyli trzecie miejsce. Z ośmiu spotkań, rozegranych na mistrzostwach świata, młoda litewska drużyna przegrała tylko jedno – z drużyną USA. Ostatnie spotkanie na mistrzostwach nasza drużyna rozegrała z wicemistrzynią Europy drużyną Serbii, zwyciężając 99 – 88.
Pierwsze miejsce i tytuł mistrza świata zdobyła drużyna USA, drugie miejsce – drużyna gospodarzy mistrzostw Turcji, czwarte – Serbii, piąte – Argentyny, szóste – Hiszpanii, siódme – Rosji, ósme – Słowenii.