…Wobec zazębienia interesów międzynarodowych, nie ma już dziś miejsca na suwerenności państwowe starego typu. Jeżeli jakiś naród chce pozostać suwerennym, winien rozumieć, że taka możliwość istnieje jedynie przez integralne włączenie się do wolnego świata. …Musimy zdać sobie sprawę, że zachodzi wielki proces przejścia od dotychczasowego „adwokatowania” interesom narodowym, do „adwokatowania” interesom ludzkim. Józef Mackiewicz. Zwycięstwo prowokacji, 1962

Wczoraj Stowarzyszenie Litewskich Białorusinów „Kryvija“ spektaklem  „Bronisław. Sceny z życia i marzeń” w wykonaniu studentów Białoruskiego Państwowego Uniwersytetu zaznaczyło 125. rocznicę urodzin Bronisława Taraszkiewicza (1892 – 1938) – językoznawcy, twórcy ortografii współczesnego języka białoruskiego, tłumacza na język białoruski Pana Tadeusza Adama Mickiewicza oraz Iliady Homera, polityka, przywódcy Białoruskiej Włościańsko-Robotniczej Hromady.

Licznie zgromadzonym widzom była też przedstawiona świeżo wydana książka prezesa Stowarzyszenia Aleksandra  Adamkovičia “Віленская беларуская гісторыя ў асобах” (Historia Białorusinów wileńskich ).

***

Bronisław Taraszkiewicz urodził się 21 stycznia 1892 roku we wsi Mačiuliškės koło Ławaryszek w rejonie wileńskim w rodzinie chłopskiej. Ukończył gimnazjum w Wilnie i wydział historyczno-filologiczny na  Uniwersytecie Petersburskim. . W 1918 wykładał język białoruski i grecki w Mińskim Instytucie Pedagogicznym, gdzie wydał pierwszy podręcznik gramatyki języka białoruskiego dla szkół średnich.

W okresie polskiej okupacji Wilna był dyrektorem białoruskiego gimnazjum i dyrektorem do spraw szkół białoruskich, delegatem Białoruskiego Komitetu Politycznego na rozmowy z władzami polskimi.

W 1922 został wybrany na posła na Sejm RP, był przewodniczącym Białoruskiego Klubu Poselskiego. W pracy parlamentarnej w tym okresie wypowiadał się za autonomią dla Białorusi, walczył z polskim osadnictwem wojskowym oraz o język białoruski jako urzędowy na ziemiach zamieszkanych przez Białorusinów. W 1925 wstąpił do Komunistycznej Partii Zachodniej Białorusi, a w listopadzie tegoż roku wraz z innymi powołał i przewodniczył popularnej wśród Białorusinów Białoruskiej Włościańsko-Robotniczej Hromadzie.

Po delegalizacji „Hromady” był kilkakrotnie więziony i osadzany na długie lata w więzieniach. W roku 1933 wraził zgodę na wyjazd do Związku Sowieckiego w ramach wymiany więźniów politycznych. W roku 1938 w trakcie stalinowskich czystek został w Mińsku rozstrzelany.

Na zdjęciach: scena ze spektaklu; B. Taraszkiewicz z żoną i synem.

Film video: fragmenty spotkania.

Początek strony
JSN Boot template designed by JoomlaShine.com