Do redakcji Głosu z Litwy dotarła świeżo wydana książka Janusza Michała Różańskiego, nosząca tytuł Pan Tadeusz. Refleksje nad teksem. Autor książki zwraca uwagę, iż wśród wymienianych dzieł, jak to eposy Homera, Ogrody Delille’a, powieści Scotta, Powrót posła Niemcewicza i innych utworów, które inspirowały Adama Mickiewicza do napisania Pana Tadeusza, nie wymienia się poematu Kristijonasa Donelaitisa Metai , a który, jego zdaniem, akurat był wzięty za podstawę przy pracy nad Ostatnim zajazdem na Litwie. Co więcej autor sugeruje, iż Pan Tadeusz jest genialnym plagiatem poematu Metai.

 Rzeczywiście, jak wynika z ze skrupulatnie zebranych dowodów, A. Mickiewicz na wiele lat przed napisaniem Pana Tadeusza znał niemiecki przekład poematu Metai.

 Natomiast czy skorzystał po wielu latach z jego treści „na paryskim bruku” – oto nad czym zastanawia się  autor i przedstawia swoje dowody, oparte na porównywaniu tekstów, nazw grzybów, ptaków, sposobów przygotowania potraw i t.p., które można znaleźć w Panu Tadeuszu i w Metai.

J.M. Różański wytyka również A. Mickiewiczowi nieścisłości i przeoczenia, które jego zdaniem mogą świadczyć o lekkim podejściu do przedmiotów materialnych. I jako jeden z dowodów - brak w opisie stroju litewskiego najmniejszej wzmianki o płótnie lnianym, które było bardzo charakterystyczne dla kultury litewskiej.

Autor zwraca też uwagę, iż A. Mickiewicz nie wiedzieć czemu nie zauważa bardzo charakterystycznego elementu litewskiego krajobrazu – krzyży litewskich, które mają inny,  swoisty wygląd i charakter i poświęca im cały rozdział.

 Cały szereg innych dowodów, rozważań i tekstów porównawczych, w połączeniu z doskonałym opracowaniem graficznym, bogatą bibliografią oraz streszczenie dzieła w językach litewskim, niemieckim i angielskim mogą służyć znawcom tematu do dyskusji dotąd nie toczonej – czy Pan Tadeusz nie jest czasem doskonałym plagiatem poematu Metai.

Janusz Michał Różański. Pan Tadeusz. Refleksje nad tekstem. Kraków – Chojnice 2011. str. 227, ISBN: 978-83-931532-0-6